Osoby uzależnione działają w sposób destrukcyjny, nie tylko w stosunku do siebie, ale również najbliższego otoczenia. Dlatego coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem współuzależnienia. Co to jest? W jaki sposób się objawia? Przedstawiamy.
Współuzależnienie – co to jest?
Współuzależnienie można określić jako całkowite przystosowanie się do sytuacji związanej z uzależnieniem drugiej osoby. W praktyce oznacza to całkowite dopasowanie swojego zachowania, do destrukcyjnych zachowań osoby uzależnionej. Polega to na współprzeżywaniu, przy jednoczesnym przejmowaniu obowiązków partnera/partnerki. To, choć w zamiarze ma pomóc, doprowadza do podtrzymania nałogu.
Najczęściej współuzależnienie dotyka małżonka, partnera uzależnionej osoby. I choć mówi się, że syndrom ten nie obejmuje m.in. dzieci, to faktem jest, że także i one wynoszą złe wzorce z takich relacji, nierzadko w życiu dorosłym również muszą uczestniczyć w terapii.
O współuzależnieniu najczęściej mówi się w kontekście osób żyjących z alkoholikami. Ale problem ten dotyczy także innych uzależnień, np. od narkotyków.
Objawy współuzależnienia
Objawy współuzależnienia zwykle są trudne do zauważenia, ponieważ wynikają z silnej relacji emocjonalnej. To m.in. nieustanne przejmowanie się nastrojami osoby uzależnionej, połączone z jej kontrolowaniem, a także… usprawiedliwianiem i chronieniem.
Pierwszym objawem jest skoncentrowanie myśli na uzależnionym partnerze. Gdzie on jest? Co teraz robi? Czy się upije/będzie zażywać narkotyki itd.? Co będzie, jak wróci w stanie nietrzeźwym? To także obsesyjne przeszukiwanie mieszkania w celu sprawdzenia, czy nie znajdują się w nim dowody nałogu.
To wszystko powoduje huśtawkę emocjonalną, nierzadko depresję. Można też zauważyć bardziej fizyczne objawy jak bóle głowy, mięśni, żołądka. Brak dystansu, nieumiejętność koncentracji na codziennej pracy to kolejne skutki współuzależnienia. Może mieć to wpływ na pogorszenie wydajności/jakości w pracy, a uwagi niezadowolonego pracodawcy tylko potęgują stres.
Jednocześnie osoba współuzależniona robi wszystko, aby usprawiedliwić bądź ochronić swojego partnera. Ukrywa problem przed rodziną, kłamie. Przykład: spotkanie rodzinne, na które przychodzisz tylko Ty. I tłumaczysz, że partner/partnerka jest chory albo musiał dłużej zostać w pracy. A tak naprawdę jest pijany lub właśnie przegrywa kolejne pieniądze w kasynie.
Życie w nieustannym stresie i strachu może doprowadzić do… sięgania po alkohol, tabletki uspokajające czy nasenne. A to prosty sposób na wpadnięcie w sidła uzależnienia.
Leczenie współuzależnienia
Leczenie współuzależnienia polega na podjęciu terapii. Co istotne, terapią objęta powinna zostać zarówno osoba uzależniona, jak i współuzależniona, aczkolwiek nie prowadzi się ich razem.
Kierunek leczenie powinien zostać określony przez psychiatrę, psychoterapeutę po zbadaniu skali problemu. Ważne jest to, że w przypadku osób współuzależnionych zwykle potrzebna jest zarówno terapia indywidualna, jak i grupowa. Zajęcia w grupie często są niezbędne do całkowite wyleczenia się, ponieważ pozwalają na nabranie dystansu, uświadomienie sobie, że inni też mogą mieć takie problemy i poradzili sobie z nimi.