Program rządowy, który przyznaje środki na każde dziecko, może okazać się znaczną pomocą w pokrywaniu codziennych potrzeb związanych z wychowaniem, pielęgnacją czy edukacją pociech. Nie wszyscy jednak wiedzą, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i na jakich zasadach można je otrzymać. Sprawdź w artykule, dla kogo jest program Rodzina 800 plus.
Czym jest program Rodzina 800 plus?
Program Rodzina 800 plus to świadczenie wychowawcze, które wspiera rodziny w pokrywaniu kosztów związanych z wychowywaniem dzieci. Od 1 stycznia 2024 roku kwota świadczenia wynosi 800 zł miesięcznie na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia. Prawo do świadczenia nie jest uzależnione od dochodu rodziny. Podstawę prawną programu stanowi ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Wnioski o świadczenie przyjmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wyłącznie drogą elektroniczną.
Warto pamiętać, że świadczenie 800 plus nie przysługuje w sytuacjach, gdy dziecko:
- jest w związku małżeńskim,
- przebywa w placówce zapewniającej całodobowe utrzymanie,
- posiada prawo do świadczenia na własne dziecko,
- otrzymuje świadczenie rodzinne za granicą (chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej).
Który z rodziców otrzyma 800 plus – matka czy ojciec?
Niektórzy zastanawiają się, komu faktycznie przysługuje świadczenie – matce czy ojcu? Tymczasem program Rodzina 800 plus nie rozróżnia świadczeniobiorcy ze względu na płeć. Jeśli dziecko wychowuje się w pełnej rodzinie, pieniądze przysługują tej osobie, która złoży wniosek jako pierwsza. W przypadku, gdy osoba małoletnia wychowywana jest przez jednego rodzica, na przykład po rozstaniu, rozwodzie lub w sytuacji samotnego rodzicielstwa, świadczenie otrzymuje wyłącznie ten opiekun, z którym dziecko faktycznie mieszka. Inaczej wygląda to w przypadku opieki naprzemiennej, uregulowanej przez sąd: każde z rodziców może złożyć wniosek i wtedy kwota świadczenia zostaje podzielona na pół, czyli po 400 zł dla każdego. Taki podział obowiązuje wyłącznie wtedy, gdy osoba małoletnia przebywa u obu opiekunów w równym wymiarze czasu i zostało to potwierdzone formalnie.
Opiekun faktyczny, opiekun prawny – kto otrzyma 800 plus?
Świadczenie 800 plus przysługuje również opiekunom prawnym i faktycznym, o ile spełnione są warunki określone w ustawie. Opiekun prawny to osoba, której sąd na podstawie prawomocnego postanowienia powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. To właśnie ten dokument uprawnia do ubiegania się o świadczenie. Natomiast opiekun faktyczny to osoba, która rzeczywiście opiekuje się dzieckiem i złożyła do sądu wniosek o jego przysposobienie. Sama codzienna opieka bez formalnych działań w kierunku adopcji nie wystarcza do uzyskania 800 plus. W obu przypadkach ZUS wypłaca świadczenie, jeśli dziecko mieszka z opiekunem i pozostaje na jego utrzymaniu.
Kiedy 800 plus przysługuje dyrektorowi domu pomocy społecznej?
Chociaż domy pomocy społecznej nie są standardowym miejscem pobytu dzieci, w szczególnych sytuacjach sąd opiekuńczy może zdecydować o umieszczeniu tam osoby małoletniej. Zwłaszcza jeśli wymaga ona stałej opieki z powodu znacznej niepełnosprawności, a inne formy pieczy instytucjonalnej lub rodzinnej nie są możliwe. W takich przypadkach dyrektor DPS może złożyć do ZUS wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego 800 plus na dziecko przebywające w placówce. Do wniosku należy dołączyć postanowienie sądu o umieszczeniu osoby małoletniej w DPS.
Świadczenie przysługuje, jeśli dziecko nie otrzymuje innego wsparcia finansowego z tytułu przebywania w instytucji zapewniającej pełne, nieodpłatne utrzymanie. W momencie, gdy osoba małoletnia zmienia miejsce pobytu lub formę opieki, ZUS może ustalić nowego odbiorcę świadczenia lub zakończyć jego wypłatę.
800 plus dla rodziny zastępczej
Wiele osób zadaje sobie pytanie: czy rodzice zastępczy mogą otrzymać świadczenie 800 plus? Tak, o ile dziecko mieszka z nimi i pozostaje na ich utrzymaniu, a opieka została powierzona formalnie przez sąd. Wsparcie 800 plus przysługuje takiej rodzinie na każdą osobę, która nie ukończyła 18. roku życia i została umieszczona w pieczy zastępczej. Obejmuje to zarówno rodziny spokrewnione z dzieckiem (np. dziadków), jak i niespokrewnione oraz osoby prowadzące rodzinne domy dziecka. Wypłata świadczenia nie zależy od dochodu ani od rodzaju umowy zawartej z powiatem.
Program Rodzina 800 plus, poza nielicznymi wyjątkami, przeznaczony jest dla każdego dziecka, które nie ukończyło 18. roku życia. Wystarczy, że jeden z rodziców złoży wniosek do ZUS o przyznanie świadczenia. W przypadku opieki naprzemiennej matka i ojciec otrzymują po 400 zł miesięcznie. Świadczenie może otrzymać także dyrektor domu pomocy społecznej, rodzina zastępcza, opiekun prawny lub opiekun faktyczny. Masz własne doświadczenia z 800 plus? Napisz, jak wygląda to u Ciebie.