Znęcanie psychiczne nad rodziną – gdzie szukać pomocy?

Przemoc domowa to bardzo częsty problem w wielu rodzinach. Najczęściej osoby, która są jej ofiarami boją się poprosić o pomoc, lub nie wiedzą, gdzie ją uzyskać. Należy jednak pamiętać, że jeśli Tobie lub Twoim najbliższym dzieje się krzywda, trzeba reagować – przemoc nie skończy się sama z siebie.

• Co to jest znęcanie nad rodziną?
• Na czym polega znęcanie psychiczne?
• Jak reagować na przemoc? Gdzie udać się po pomoc?

Co to jest znęcanie nad rodziną?

Być może słyszałeś lub słyszałaś o tym, że są różne rodzaje znęcania się. Przemoc w rodzinie najczęściej usprawiedliwiania jest przez samą ofiarę, jak i otoczenie. Trudno jest dopuścić do siebie, że najbliższa osoba może jednocześnie być sprawcą przemocy. W pewnym momencie granice rozmywają się, i ofiara przyzwyczaja się do coraz gorszego traktowania, uznając taki stan za normalny, a jako nagrodę odbierając momenty spokoju czy chwile, kiedy nie jest bita/ wyzywana.

W przypadku przemocy domowej sprawa jest o tyle ciężka, że bardzo często otoczenie nie jest wspierające, twierdząc, że „to, co w rodzinie, zostaje w rodzinie”. Tymczasem nie ma bardziej mylnego stwierdzenia. Przemoc zawsze jest przemocą, a zamiatanie problemu pod dywan tylko chroni sprawcę i jeszcze bardziej wikła emocjonalnie ofiarę. Dodatkowo usprawiedliwia ona osobę dopuszczającą się przemocy i bierze odpowiedzialność za jej czyny. W całym tym emocjonalnym bałaganie zapomina się najczęściej, że każdy jest odpowiedzialny za swoje zachowania i sytuację, i tylko od Ciebie zależy, czy przerwiesz ten łańcuch przemocy. Oczywiście, jeśli sprawca jest agresywny, to zadanie jest utrudnione. Na szczęście istnieją jednak ośrodki wyspecjalizowane w pomaganiu ofiarom przemocy domowej. Jeśli wydaje Ci się, że nikt nie jest w stanie Ci pomóc jesteś w błędzie – niezależnie od stopnia skomplikowania, wzorce zachowań przemocowych są do siebie bardzo pomocne, a ich przerwanie zależy głównie od separacji psychicznej i fizycznej od sprawcy.

Na czym polega znęcanie psychiczne?

Oprócz znęcania fizycznego, które zazwyczaj jest nieco łatwiejsze do rozpoznania i bardziej piętnowane społecznie, istnieje także przemoc psychiczna i emocjonalna. To, że takie zachowania są przemocowe, dla ofiary może być bardzo trudne do rozróżnienia. Przemoc emocjonalna i psychiczna bardzo często cechuje się mechanizmem uzależnienia emocjonalnego od sprawcy, co dodatkowo utrudnia sprawę. Warto więc wiedzieć, jakie zachowania zaliczane są do znęcania psychicznego i szybko reagować. Pamiętaj także, że każdy ma swoją wrażliwość, i jeśli czujesz, że Twoje granice są przekraczane, powinieneś skonsultować się z psychologiem lub chociaż osobą postronną.

Do przemocy psychicznej zaliczają się wszystkie zachowania, które sprawiają, że ofiara staje się uzależniona od sprawcy, czuje się mniej wartościowa, pozbawiona godności. Przemocą psychiczną jest więc wyśmiewanie, permanentne krytykowanie, obrażanie, pokazywanie wyższości, manipulowanie, izolowanie od przyjaciół, zaniedbywanie czy brak pomocy. Innymi słowy są to wszystkie rzeczy, dzięki którym osoba pokrzywdzona czuje się mniej wartościowa i nieporadna.

Jak reagować na przemoc? Gdzie udać się po pomoc?

W przypadku przemocy domowej najważniejsza jest szybka reakcja. Choćby jedna myśl, które przejdzie Ci przez głowę, mówiąca, że tak nie powinno być, jest ważna i należy jej słuchać. Nasza intuicja rzadko nas zawodzi, pamiętaj więc, że jeśli czujesz się źle w swoim domu, należy natychmiast zgłosić się po pomoc. Udzielić jej może psycholog, ale w cięższych przypadkach należy wtedy zadzwonić na infolinię Centrum Kryzysowego. W takich ośrodkach pracownicy pomagają założyć Niebieską Kartę, co oznacza, że Twoja sytuacja będzie monitorowana. Bardzo często sprawcy zaczynają się po takim procesie bardziej pilnować.

Najlepszą opcją jest jednak izolacja od sprawcy. W Ośrodkach Kryzysowych znajdziesz pomoc, potrzebną do wyprowadzki z toksycznego domu.